Magazynowanie energii w obliczu cen godzinowych energii

Stale rosnąca liczba prosumentów, zmiany w systemie ich rozliczania, a także znaczne wahania cen energii na rynku stają się coraz bardziej istotnymi tematami w kontekście efektywnego zarządzania energią. W miarę jak coraz więcej osób inwestuje w fotowoltaikę, kluczowym wyzwaniem jest nie tylko optymalne zarządzanie produkcją, ale także konsumpcją energii. W tym kontekście magazyny energii stają się coraz bardziej atrakcyjnym rozwiązaniem, które może znacząco obniżyć koszty i zwiększyć efektywność wykorzystania energii z OZE. Jak kształtują się ceny energii w różnych porach dnia? Czy magazynowanie nadwyżek w kontekście zmiennych stawek ma sens?

Rozliczanie prosumentów od 1 lipca 2024 r.

Od początku lipca wszyscy nowi prosumenci rozliczający się w systemie net-billingu zamiast dotychczasowej średniej miesięcznej ceny energii z Towarowej Giełdy Energii (RCEm), rozliczają się na podstawie ceny RCE, ustalanej dla każdego okresu niezbilansowania (czas, w którym rozlicza się różnice między planowaną a rzeczywistą ilością energii elektrycznej w sieci). Obecni prosumenci mogą nadal pozostać przy średniej jednolitej miesięcznej stawce, która wyliczana jest na podstawie cen godzinowych.

Cena RCE to zmienna wartość, która zależy od sytuacji na rynku energii w określonych przedziałach czasowych. Odzwierciedla chwilową sytuację na rynku energii, czyli aktualny poziom podaży i popytu. Zamiast uśredniania cen energii na przestrzeni całego miesiąca, system ma uwzględniać dynamiczne zmiany rynkowe w czasie rzeczywistym.

Docelowo cena ta ma być obliczana dla każdego kwadransa (15 minut), co lepiej odzwierciedlałoby krótkoterminowe zmiany na rynku energii. Obecnie jednak system nie jest w pełni dostosowany do tej zmiany. Towarowa Giełda Energii nie wdrożyła jeszcze notowań 15-minutowych na Rynku Dnia Następnego, co oznacza, że w praktyce cena RCE jest jednakowa dla wszystkich kwadransów danej godziny (czyli po prostu zmienia się co godzinę). Pomimo tego, że obecny system nie odzwierciedla pełnej dynamiki rynku, zmienność cen w ciągu dnia jest nadal zauważalna i kluczowa dla efektywnego zarządzania zarówno dla konsumentów, jak i dla systemu elektroenergetycznego. Jak zmieniają się stawki w poszczególnych porach dnia i dniach tygodnia?

Niskie ceny energii w godzinach szczytowej produkcji

Instalacje fotowoltaiczne generują najwięcej energii w ciągu dnia, a zwłaszcza w południe, kiedy nasłonecznienie jest największe. W tym czasie zapotrzebowanie na energię elektryczną często jest jednak niższe – większość użytkowników jest w tym czasie w pracy, szkole, więc wyprodukowana energia trafia do sieci. Taki nadmiar powoduje spadek cen energii na rynku. Co wpływa niekorzystnie na budżet prosumentów, którzy w tych godzinach sprzedają nadwyżki energii do sieci po niższych stawkach Jak pokazują raporty z RCE publikowane przez Polskie Sieci Elektroenergetyczne, w niektórych godzinach, zwłaszcza przy niskim weekendowym popycie, ceny mogą osiągać wartości ujemne. Dla prosumentów oznacza to, że energia oddana do sieci w tych godzinach nie przynosi im oczekiwanych zysków, ponieważ oddawana jest za darmo.

Wysokie ceny energii wieczorem – potencjał magazynowania

W przeciwieństwie do cen w ciągu dnia, ceny energii w godzinach popołudniowych i wieczornych często gwałtownie rosną, nierzadko osiągając cenę >1000 zł/MWh. Wówczas zapotrzebowanie na energię jest najwyższe, a system elektroenergetyczny jest najbardziej obciążony. Ta różnica między niskimi cenami energii w południe a wysokimi wieczorem tworzy przestrzeń dla magazynów energii, które mogłyby przechowywać nadmiar wyprodukowanej energii i oddawać ją (sprzedawać) do sieci w bardziej opłacalnych godzinach.

Magazyny energii pozwalają na kupowanie lub magazynowanie energii wtedy, gdy jest najtańsza, a następnie jej sprzedaży, gdy ceny na rynku są wyższe. Dzięki temu prosumenci mogą nie tylko zwiększyć opłacalność swoich inwestycji, ale także osiągnąć szybszy zwrot.

Analiza cen RCE – sierpień 2024 r.

W sierpniu 2024 roku ceny energii elektrycznej, wykazywały znaczną zmienność. Z uwagi na sezon letni, charakteryzujący się wysoką produkcją energii z fotowoltaiki, ceny energii w godzinach największej generacji (głównie w południe) utrzymywały się na stosunkowo niskich poziomach.

Jednakże, sytuacja zmieniała się znacznie w godzinach popołudniowych i wieczornych. Po godzinie 16:00, kiedy większość ludzi wraca do domu z pracy, zapotrzebowanie na energię wzrasta, co prowadzi do zwiększenia cen. W tym okresie często obserwujemy także wyższe zużycie energii związane z przygotowywaniem posiłków, włączaniem urządzeń elektronicznych oraz innymi codziennymi czynnościami.